|
|||
|
|
Aan de bezoek(st)ers van molen “Aeolus” De molenaars van deze molen heten u, ook namens de gemeente Delfzijl – eigenaar van de molen – van harte welkom op dit markant bouwwerk, dat ook tot één van de oudste gebouwen van Farmsum gerekend mag worden.
Molens hebben een grote rol gespeeld in het leven van ons land. De belangrijkste molens dienden er o.a. voor om ons land van wateroverlast te bevrijden (de poldermolens), het aangevoerde hout te verzagen (zaagmolens) en het graan te malen tot meel voor ons dagelijkse brood (korenmolens). Verder waren er nog pelmolens (vaak in combinatie met korenmolens), oliemolens, verfmolens en papiermolens. Molen "Aeolus" werd in 1811 als koren- en pelmolen gebouwd op de plek aan het Eemskanaal zz, waar voorheen de oude "Heerlijkheidsmolen" had gestaan. Tot 1945 heeft de molen dienst gedaan en werd toen buiten gebruik gesteld. Sindsdien werd de molen verwaarloosd. Een particulier initiatief in 1962 om de molen te restaureren en er een café-restaurant in te beginnen, ging om financiële redenen niet door. In 1971 heeft de gemeente Delfzijl de in verval geraakte molen voor een bedrag van ƒ 10.000 gekocht. Roeden en stelling waren toen uit veiligheidsoverwegingen al verwijderd. Omdat de molen door de omringende gebouwen in het nauw was gekomen, heeft de gemeente Delfzijl besloten om de molen te verplaatsen naar zijn huidige plek aan het Borgshof (ong. 800 meter verder zuidelijker) en hem te restaureren. Tijdens de herbouw aan het Borgshof vond op 1 september 1976 een ongeval plaats. Bij het plaatsen van het achtkant op de stenen onderbouw, is de giek van de hijskraan geknakt en is het achtkant naar beneden gestort en compleet verwoest. De restauratie- en verplaatsingskosten, alsmede de herstelkosten van het achtkant bedroegen totaal ƒ 796.104,97. Op 12 augustus 1978 werd de molen officieel geopend en boven de toegangsdeur een gedenksteen ingemetseld.
Omdat de gemeente Delfzijl aanvankelijk andere plannen met de molen had, is bij de herbouw de pellerij helaas geheel weggelaten. Er werd alleen een koppel maalstenen aangebracht, waarvan later bleek dat deze niet geschikt was om er goed mee te malen.
In overleg en samenwerking met gemeentewerken Delfzijl is in 1995 besloten de oude, ca. 1200 kg. wegende stenen, te vervangen door nieuwe stenen. De eerste- en tweede zolder van de molen, die vroeger door de molenaars als opslagruimten voor hun koren en meel werden gebruikt, zijn nu ingericht als permanente expositieruimten voor molenonderdelen en landbouwgereedschappen uit vroegere tijd.
De molen is nu regelmatig in bedrijf en het zelfgemalen meel is op de molen verkrijgbaar. Molen "Aeolus" is een achtkante bovenkruier met stelling. Zowel het achtkant als de kap zijn bedekt met riet. De roelengte (vlucht) is 21 meter. De molen heeft een voeghouten kruiwerk met kruirad en een stalen bandvang, die op de stelling wordt bediend d.m.v. de vang- of wipstok. De roeden hebben een zgn. Oudhollands hekwerk met zeilen. "Aeolus" is in de Griekse mythologie de God van de wind. Van de ruim 9.000 molens die er omstreeks 1850 in ons land hebben gestaan, zijn er nu nog ca. 1.000 over, verdeeld over diverse types. Door de komst van de stoommachine en later de elektromotoren, is het aantal molens snel achteruitgegaan en dreigden zelfs geheel te verdwijnen.
Om de molens voor het nageslacht te bewaren, is daarom in 1923 de vereniging "De Hollandsche Molen" opgericht. Via deze vereniging is het ook mogelijk een cursus te volgen voor de opleiding tot vrijwillige molenaar. Na het halen van een diploma mag de vrijwilliger molens laten draaien en draagt zodoende een steentje bij tot het behoud van onze molens want, |
||
